Partition Nedir?

Partition, bir fiziksel sabit diski (veya SSD gibi başka bir depolama aygıtını) birden fazla mantıksal bölüme ayıran temel bir depolama yönetimi işlemidir. Sistem yöneticileri bu işlemi verileri düzenlemek, işletim sistemlerini izole etmek veya sistem performansını artırmak amacıyla yapar. Her bir bölüm, sanki ayrı bir fiziksel diskmiş gibi bağımsız bir birim olarak çalışır. İşletim sistemi her bölümü ayrı bir birim (volume) olarak ele alır. Bu ayrım, tek bir fiziksel diskte birden fazla dosya sisteminin ve işletim sisteminin bir arada bulunmasına olanak tanır ve yedekleme ile kurtarma işlemlerini kolaylaştırır.

İki temel başlık altında partition yapılır. Bunlar primary ve extended dır.

Primary: Dosya sistemlerini içeren tüm sabit diskler birincil bölüm kullanır. Tüm disk alanı birincil bölüm tarafından kullanılabilir. Aynı disk üzerinde en fazla 4 tane primary disk bölümü olabilir.
Extended: Genişletilmiş bölüm, daha büyük miktarda mantıksal bölüm oluşturmaya olanak tanıyan bir kapsayıcı işlevi görür. Bu nedenle, altı bölüme ihtiyaç varsa, üç birincil bölüm, bir genişletilmiş bölüm ve ardından genişletilmiş bölümün içinde üç mantıksal bölüm oluşturulur.

Şimdi adım adım disk bölümlemesi yapalım.

Öncelikle VMWare üzerinden yeni bir disk ekliyoruz.

#Eklediğimiz yeni diskin geldiğini görelim.
fdisk -l
#Bu dizinden partition işlemleri yapılır. m ye basarak bu dizinde yapabileceklerimizi görebiliriz.
fdisk /dev/sdb
# Sırasıyla aşağıdaki işlemleri yapıyoruz.
n -> new partition ENTER>
primary - extended seçimi (p veya e ye basın) ENTER
ENTER
ENTER
#Last sector bu partitionumuzun boyunu belirler -> 
+2G ENTER
w (kaydet) ENTER

Partition Başarıyla Oluştu.

Ama henüz kullanılabilr değil diski formatlamamız ve mount etmemiz gerekiyor öncelikle diski formatlayalım.

#ext4 ile formatlama komutu
mkfs -t ext4 /dev/sdb1

Diski başarıyla formatladıktan sonra mount işlemine geçelim.

mount komutu bir dosya sisteminin linux üzerine bağlanmasını sağlar.

#ext4 ile formatlama komutu
mount -t ext4 /dev/sdb1 /mnt
#Diskin kullanılabilir olduğunu görelim
df -hT 

Artık her şey hazır disk kullanılabilir duruma geldi.

Diski dizinden ayırmak veya silmek için de aşağıdaki komutları kullanabilirsiniz.

#Diski dzinden kaldırır.
umount /mnt
#Oluşturulan partitionun bulunduğu dizine listeler.
fdisk /dev/sdb
#Oluşturulan partitionları listeler.
p
#Silmek için
d
Partition numarasını seç
ENTER
w (Kaydet)

LVM Nedir?

LVM birden çok fiziksel diskin modüler biçimde yönetilmesini ve mantıksal veri kümeleri oluşturmayı sağlayan bir Linux aracıdır. Fiziksel disklerin üzerine soyutlanmış bir mantıksal katman oluşturarak pek çok fiziki diski tek bir disk olarak yönetilmesi olanağı vermektedir.

LVM Avantajları

Esneklik: Mevcut fiziksel disklerden arzu edildiği boyuta ve disk adedinde mantıksal kümeler oluşturulabilir
Yeniden Boyutlama: Oluşturulan mantıksal hacimler ihtiyaç halinde kolaylıkla yeniden boyutlandırılabilir. Hacmi genişletme ve daraltma işlemleri fiziksel disk seviyesinde herhangi bir yeniden formatlama veya bölümlendirmeye ihtiyaç kalmaksızın Linux komutları ile yapılabilir.
Ölçeklenebilirlik: Mevcut fiziksel disklerin bir araya getirilmesi ile çok büyük boyutlu mantıksal hacimler oluşturulabilir.
Online Data Relocation: Oluşturulan mantıksal hacim grubuna herhangi bir hizmet kesintisi olmadan fiziksel disk ekleme ve çıkarma işlemleri yapılabildiğinden kesintisiz depolama birimi değişikliği dahi yapılabilir.
Disk Striping: Verilerin fiziki disklere dağıtılarak hızlı okuma yazma performansını arttırır.
Mirroring Volumes: Verilerin fiziki disklerde yedekli şekilde saklanması ile veri güvenliği.
Volume Snapshot: Oluşturulan hacim grubunun anlık görüntüsü alınabilir.

LVM Bileşenleri

1. Physical Volume (PV) Fiziksel disk ya da disk bölümlerini temsil eder. LVM tarafından kullanılabilir hale getirilmiş ham depolama alanıdır. Sda sdb eğer disk partition yapılmışsa onlar da pv altında tutulur.
2. Volume Group (VG) Bir veya daha fazla Physical Volume’un birleştirilmesiyle oluşturulan mantıksal depolama havuzudur. Logical Volume’lar bu havuzdan alan alır.
3. Logical Volume (LV) Kullanıcının asıl kullanacağı ve üzerine dosya sistemi kuracağı bölümdür. VG içinden oluşturulur. 3 farklı türü vardır bunlar;
Linear Logical Volumes:Verilerin diske yazma işlemi birinci diskten başlayarak lineer olarak yapılmaktadır. Birinci disk dolduktan sonra sırasıyla ikinci, üçüncü disklere geçerek yapılır.
Striped Logical Volumes: Verilerin Round-Robin algoritmasıyla bütün disklere dağıtık şekilde yazılmasını sağlamaktadır. Aynı anda bütün diskler kullanıldığı için okuma-yazma performansı oldukça artmaktadır.
Mirrored Logical Volumes: Verilerin disklere kopyalı halde saklanmasını sağlamaktadır. Birbirinin kopyası diskler oluşur. Eğer Mirror disklerinden biri arızalanırsa LVM lineer olarak çalışmaya devem eder.

Ön bilgimizi aldık artık bu bilgilerle adım adım uygulama yapalım.

Öncelikle VMWare üzerinden 3 adet disk ekleyin.

Disklerin eklendiğini görün.

fdisk -l
lvmdiskscan

PV oluşturma

pvcreate /dev/sdb /dev/sdc /dev/sdd

#PV izleme komutları
pvdisplay; pvs; pvscan

VG oluşturma

vgcreate VolumeGroup01 /dev/sdb /dev/sdc /dev/sdd

#VG izleme komutları
vgdisplay; vgscan; vgs

LV oluşturma

3 farklı LV türü var diye yukarıda anlatmıştık üçünün kullanımı da ekliyorum istediğinizi kullanabilirsiniz.

 #Logical Volume Olusturulur: (Lineer)
lvcreate VolumeGroup01 --size 4G -n LogicalVolume01
 #Logical Volume Olusturulur: (Stripe)
lvcreate VolumeGroup01 --size 1G -I 256 -i 3 -n LogicalVolume02 
 #Logical Volume Olusturulur: (Mirror)
lvcreate VolumeGroup01 --size 500M -m 2 -n LogicalVolume01 

#LV izleme komutları
lvdisplay; lvscan; lvs;

Şuan oluşturma işlemimiz başarıyla tamamlandı anca kullanılabilir olması için format atmamız ve mount etmemiz gerekiyor.

#Logical Volume üzerine dosya formatı yapılır: (XFS)
mkfs.xfs /dev/VolumeGroup01/LogicalVolume01

# Mount Edilecek Dizinler Olusturulur
mkdir /data01
#LVM Diskler Mount Edilir
mount /dev/VolumeGroup01/LogicalVolume01 /data01/
#Disklerin Mount Edildiği Kontrol Edilir
df -h

İşlemlerimiz başarıyla tamamlandı artık disk kullanılabilir hale geldi. Diski dizinden kaldırma ve oluşturduğumuz hacimleri silmek için de aşağıdaki komutları kullanabilirsiniz.

 #LVM Diskler Unmount Edilir:
umount /data01/
#Logical Volume'lar Kaldırılır:
lvremove /dev/VolumeGroup01/LogicalVolume01
#Volume Group Kaldırılır:
vgremove VolumeGroup01